Cách ứng dụng công thức trung bình giá (DCA) trong đầu tư quỹ

DCA, hay còn gọi là phương pháp trung bình hóa chi phí đầu tư, là một chiến lược thông minh giúp nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận trong bối cảnh thị trường tài chính đầy biến động. Thay vì đầu tư toàn bộ số tiền vào một thời điểm nhất định, chiến lược DCA giúp nhà đầu tư phân bổ đều các khoản đầu tư vào các thời điểm khác nhau. Việc áp dụng DCA trong đầu tư chứng chỉ quỹ không chỉ giúp trung bình hóa giá mua mà còn giảm thiểu tác động của các biến động ngắn hạn, từ đó gia tăng khả năng sinh lời bền vững trong dài hạn.

Công thức trung bình giá (DCA) là gì?

Dollar-Cost Averaging (DCA), hay còn gọi là chiến lược trung bình giá, là một phương pháp đầu tư nhằm giảm thiểu rủi ro khi tham gia thị trường. Theo đó, thay vì đầu tư toàn bộ số tiền vào một thời điểm duy nhất, nhà đầu tư sẽ chia số vốn thành nhiều phần nhỏ và thực hiện đầu tư định kỳ, chẳng hạn theo tuần, tháng hoặc quý. Việc này tiếp tục diễn ra cho đến khi toàn bộ số tiền đã được giải ngân hết.

Mục đích của chiến lược là hạn chế tác động của biến động thị trường lên giá mua của tài sản. Vì giá trị tài sản có thể dao động theo thời gian, đầu tư theo từng giai đoạn giúp giảm thiểu khả năng mua phải mức giá cao nhất khi thị trường đang đạt đỉnh. Qua đó, DCA giúp giảm thiểu rủi ro và tăng cơ hội đạt được mức giá trung bình hợp lý.

Phân bổ vốn đều đặn theo thời gian giúp nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro và gia tăng cơ hội sinh lời bền vững (Nguồn: Infina)

Các công thức tính trung bình giá DCA

Để áp dụng chiến lược trung bình giá (DCA) hiệu quả, việc nắm rõ cách tính giá trung bình là vô cùng quan trọng. Tùy thuộc vào số lượng cổ phiếu mua thêm, giá trung bình có thể giảm ít hoặc nhiều so với giá mua ban đầu. Dưới đây là ba phương pháp phổ biến để tính trung bình giá, kèm theo ví dụ minh họa cụ thể.

Cách 1: Trung bình giá yếu
Ở phương pháp này, số lượng cổ phiếu mua bổ sung thấp hơn số lượng ban đầu. Điều này dẫn đến việc giá trung bình giảm không đáng kể so với mức giá đầu tiên.

Giá trung bình = [(Số lượng lần 1 × Giá lần 1) + (Số lượng lần 2 × Giá lần 2)] / Tổng số lượng

Ví dụ:

• Lần 1: Mua 500 cổ phiếu A với giá 50.000đ
• Lần 2: Mua thêm 100 cổ phiếu A với giá 30.000đ

Tổng cộng, bạn sở hữu 600 cổ phiếu.

Giá trung bình = [(500 × 50.000) + (100 × 30.000)] / 600 = 46.666đ

Cách 2: Trung bình giá cân bằng
Trong phương pháp này, số lượng cổ phiếu mua thêm bằng với số lượng ban đầu. Khi đó, giá trung bình mới sẽ là mức trung bình cộng giữa giá mua cũ và giá mua mới.

Giá trung bình = (Giá lần 1 + Giá lần 2) / 2

Ví dụ:

• Lần 1: Mua 200 cổ phiếu A với giá 50.000đ
• Lần 2: Mua thêm 200 cổ phiếu A với giá 30.000đ

Tổng cộng sở hữu 400 cổ phiếu.

Giá trung bình =  (50.000 + 30.000) / 2 = 40.000đ

Cách 3: Trung bình giá mạnh
Với phương pháp này, số lượng cổ phiếu mua bổ sung cao hơn số lượng ban đầu. Điều này khiến giá trung bình giảm đáng kể so với mức giá mua ban đầu.

Giá trung bình = [(Số lượng lần 1 × Giá lần 1) + (Số lượng lần 2 × Giá lần 2)] / Tổng số lượng

Ví dụ:

• Lần 1: Mua 200 cổ phiếu A với giá 50.000đ
• Lần 2: Mua thêm 500 cổ phiếu A với giá 30.000đ

Tổng số cổ phiếu nắm giữ là 700.

Giá trung bình lúc này là: [(200 × 50.000) + (500 × 30.000)] / 700 = 35.714đ

Ba phương pháp tính trung bình giá DCA giúp nhà đầu tư tối ưu hóa giá vốn và tối đa hóa lợi nhuận dài hạn (Nguồn: Infina)

Ưu điểm và hạn chế của chiến lược trung bình hóa chi phí đầu tư

Ưu Điểm

Giảm rủi ro biến động giá
Việc áp dụng chiến lược DCA giúp nhà đầu tư tránh được rủi ro từ các quyết định không chính xác như mua vào khi giá cao hoặc bán ra khi giá giảm. Thay vì cố gắng xác định thời điểm tốt nhất để giao dịch, nhà đầu tư chỉ cần đầu tư một khoản cố định theo từng kỳ. Điều này giúp loại bỏ ảnh hưởng của biến động ngắn hạn và tập trung vào việc tích lũy tài sản lâu dài.

Phù hợp với mục tiêu đầu tư dài hạn

Thị trường luôn biến động và ngay cả các nhà đầu tư dày dạn kinh nghiệm cũng khó xác định điểm vào/ra lý tưởng trong thời gian dài. DCA giúp nhà đầu tư hướng đến chiến lược đầu tư dài hạn, thay vì bị cuốn vào việc tìm kiếm lợi nhuận nhanh chóng từ các đợt tăng/giảm giá ngắn hạn.

Việc liên tục dự đoán biến động thị trường có thể gây áp lực và dẫn đến quyết định sai lầm do tâm lý tham lam hoặc sợ hãi. Chiến lược DCA hạn chế tình trạng này, giúp nhà đầu tư tránh lãng phí thời gian và công sức vào các giao dịch không mang lại lợi ích đáng kể.

Không yêu cầu vốn đầu tư ban đầu lớn
Thay vì chờ tích lũy đủ số tiền lớn để đầu tư, DCA cho phép nhà đầu tư bắt đầu với một khoản nhỏ và liên tục gia tăng tài sản theo thời gian. Ngay cả khi thị trường giảm điểm, nhà đầu tư vẫn có cơ hội mua thêm tài sản với giá thấp hơn, từ đó nâng cao lợi nhuận khi thị trường phục hồi.

Chiến lược DCA giúp giảm thiểu tác động của biến động giá và hướng tới mục tiêu đầu tư dài hạn (Nguồn: KuCoin)

Hạn chế ảnh hưởng của cảm tính
Thị trường tài chính dễ gây ra tâm lý lo lắng và dao động, đặc biệt với những nhà đầu tư mới chưa có nhiều kinh nghiệm. DCA giúp nhà đầu tư tránh bị cuốn theo cảm xúc, hạn chế tình trạng "đu đỉnh" hoặc bán tháo vì sợ hãi.

Tiết kiệm thời gian
DCA giúp giảm thiểu thời gian theo dõi thị trường liên tục. Nhà đầu tư không cần dành quá nhiều công sức để nghiên cứu và chờ đợi thời điểm thích hợp để mua/bán. Thay vào đó, họ có thể dành thời gian cho các hoạt động khác mà vẫn đảm bảo tài sản đầu tư được tích lũy đều đặn.

Hạn chế

Chi phí giao dịch cao
Việc chia nhỏ khoản đầu tư thành nhiều lần có thể làm gia tăng chi phí giao dịch, làm giảm lợi nhuận thu được. Đối với các tài sản có phí giao dịch cao, điều này có thể ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất đầu tư.

Kéo dài thời gian phân bổ tài sản
Một số chuyên gia cho rằng DCA làm chậm quá trình phân bổ tài sản tối ưu trong danh mục đầu tư, làm tăng rủi ro do không đạt được mức phân bổ kỳ vọng trong thời gian mong muốn. Điều này có thể khiến nhà đầu tư bỏ lỡ cơ hội trong các giai đoạn thị trường tăng trưởng mạnh.

Lợi nhuận kỳ vọng thấp
DCA là chiến lược giảm thiểu rủi ro, nhưng đồng thời cũng giới hạn tiềm năng lợi nhuận. Trong các thị trường có xu hướng tăng giá dài hạn, việc đầu tư toàn bộ vốn một lần có thể mang lại lợi nhuận cao hơn so với việc chia nhỏ đầu tư theo thời gian.

Chiến lược DCA cũng tồn tại một số hạn chế như chi phí giao dịch cao và lợi nhuận kỳ vọng thấp trong thị trường tăng trưởng mạnh (Nguồn: Bitano)

Hướng dẫn cách thực hiện đầu tư DCA vào quỹ mở/chứng chỉ quỹ

Cách thức hoạt động của phương pháp dollar-cost averaging (DCA)

Chiến lược đầu tư Dollar-Cost Averaging (DCA) hoạt động dựa trên nguyên tắc đơn giản nhưng hiệu quả. Sau khi đánh giá các yếu tố như giá cả, loại tài sản và xu hướng biến động của thị trường trong cả ngắn hạn và dài hạn, nhà đầu tư chia nhỏ số vốn ban đầu và thực hiện các khoản đầu tư đều đặn vào tài sản tiềm năng theo một chu kỳ nhất định.

Với cách tiếp cận này, nhà đầu tư sẽ mua ít cổ phiếu hoặc chứng chỉ quỹ khi giá cao và mua nhiều hơn khi giá thấp. Điều này giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của biến động thị trường. Khi giá cả thay đổi thất thường, nguồn vốn của nhà đầu tư vẫn duy trì ở mức trung bình, qua đó hạn chế rủi ro thua lỗ và tăng cơ hội sinh lời về lâu dài.

Ví dụ minh họa:

Dưới đây là một ví dụ cụ thể về cách áp dụng chiến lược DCA trong đầu tư chứng chỉ quỹ mở VEOF thông qua ứng dụng TOPI, với số vốn ban đầu chỉ từ 2.000.000 đồng.

Giả sử:

Nhà đầu tư quyết định đầu tư 10 triệu đồng vào ngày đầu tiên của mỗi tháng vào chứng chỉ quỹ VEOF.

Tháng 2/2021: Giá VEOF là 19.600 đồng, nhà đầu tư mua được:

10.000.000 / 19.600 = 510 chứng chỉ quỹ (CCQ)

Tháng 3/2021: Giá VEOF giảm xuống còn 19.200 đồng, nhà đầu tư mua được:

10.000.000 / 19.200 = 521 chứng chỉ quỹ (CCQ)

Tổng số chứng chỉ quỹ sở hữu sau 2 tháng: 510 + 521 = 1.031 CCQ

Giá trung bình: 20.000.000 / 1.031 = 19.398 đồng

Khi giá VEOF tăng vượt mức 19.398 đồng, nhà đầu tư bắt đầu có lợi nhuận.

• So sánh với đầu tư một lần

Nếu nhà đầu tư rót toàn bộ 20 triệu đồng vào tháng 2, khi giá VEOF là 19.600 đồng, số lượng chứng chỉ quỹ mua được là: 20.000.000 / 19.600 = 1.020 CCQ

Khi giá VEOF vào tháng 3 là 19.400 đồng:

Theo phương pháp DCA: 1.031 CCQ × 19.400 = 20.001.400 đồng

Nếu đầu tư toàn bộ một lần: 1.020 CCQ × 19.400 = 19.788.000 đồng

Kết quả cho thấy, áp dụng phương pháp DCA giúp nhà đầu tư bảo toàn giá trị tài sản tốt hơn khi thị trường có xu hướng giảm, đồng thời giảm thiểu rủi ro so với việc đầu tư toàn bộ vốn trong một lần duy nhất.

Đầu tư đều đặn vào chứng chỉ quỹ theo chiến lược DCA giúp nhà đầu tư tích lũy tài sản ngay cả khi thị trường giảm điểm (Nguồn: Anfin)

Khi nào nên áp dụng chiến lược DCA

Chiến lược trung bình giá (DCA) là một phương pháp đầu tư dài hạn, yêu cầu nhà đầu tư phải có sự hiểu biết nhất định về xu hướng và biến động thị trường trong tương lai, đặc biệt là thị trường chứng khoán.

Thời điểm lý tưởng để áp dụng DCA

Việc lựa chọn đúng thời điểm áp dụng DCA là yếu tố quan trọng quyết định hiệu quả của chiến lược này.

Những lưu ý quan trọng:

• Tránh áp dụng DCA khi thị trường đang Downtrend:
  Trong giai đoạn thị trường giảm mạnh (downtrend), việc sử dụng DCA có thể làm gia tăng thua lỗ và dẫn đến tình trạng cháy tài khoản.
• Hạn chế sử dụng khi thị trường tăng nhanh (Pump):
  Nếu thị trường có dấu hiệu tăng trưởng mạnh trong thời gian ngắn, DCA có thể làm giảm lợi nhuận tiềm năng do việc mua trung bình sẽ khiến giá vốn tăng lên.

Thời điểm DCA phát huy hiệu quả:

• Khi thị trường đang trong xu hướng tăng bền vững.
• Thị trường có dấu hiệu điều chỉnh giảm nhẹ, không mang tính dài hạn.
• Khi giá tài sản chạm các vùng hỗ trợ mạnh.

DCA phát huy hiệu quả tốt nhất khi thị trường tăng trưởng ổn định hoặc điều chỉnh giảm nhẹ (Nguồn: Azfin)

Cách thức áp dụng chiến lược DCA

Để DCA mang lại hiệu quả tối ưu, cần có kế hoạch chi tiết và tuân thủ theo các bước sau:

• Xác định khoản tiền đầu tư: Khoản tiền này có thể là số vốn dự định đầu tư một lần hoặc số tiền đầu tư định kỳ liên tục.
• Lựa chọn tần suất đầu tư: Nhà đầu tư có thể thực hiện đầu tư hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng hoặc theo chu kỳ linh hoạt tùy thuộc vào tình hình tài chính.
• Chia nhỏ số kỳ đầu tư: Quyết định số lần chia nhỏ khoản tiền để đầu tư. Điều này có thể được thực hiện trong vài lần hoặc kéo dài như một thói quen đầu tư lâu dài.
• Xác định số tiền cho mỗi kỳ: Chia đều khoản đầu tư cho số lần đã chọn. Nếu đó là kế hoạch dài hạn, hãy đảm bảo khoản đầu tư phù hợp với ngân sách cá nhân.
• Kiên trì với kế hoạch: Duy trì chiến lược DCA, bất kể biến động thị trường trong từng thời điểm ngắn hạn.

Việc kiên trì và tuân thủ chiến lược DCA sẽ giúp nhà đầu tư hạn chế tác động của sự biến động giá cả ngắn hạn và tập trung vào việc gia tăng tài sản theo thời gian.

Lập kế hoạch đầu tư chi tiết, kiên trì thực hiện và tận dụng sức mạnh của DCA để tích lũy tài sản bền vững (Nguồn: Infina)

Chiến lược trung bình giá (DCA) là một phương pháp đầu tư hiệu quả, đặc biệt phù hợp với những nhà đầu tư dài hạn và muốn giảm thiểu rủi ro trước sự biến động của thị trường. Bằng cách đầu tư đều đặn vào chứng chỉ quỹ hoặc các tài sản tài chính khác, nhà đầu tư có thể xây dựng danh mục đầu tư bền vững và gia tăng giá trị tài sản theo thời gian. DCA không chỉ là một công cụ tài chính, mà còn là chiến lược giúp bạn duy trì kỷ luật và đạt được mục tiêu đầu tư trong dài hạn.

Xem thêm 

Sử dụng chiến lược DCA mang đến lợi ích gì cho nhà giao dịch tài chính đầu tư chứng khoán?

Chỉ số VN Index và chỉ số VNMidcap có điểm gì khác nhau?