Cao tốc Bắc Nam bao giờ xong? Cập nhật tiến độ thi công và dự kiến hoàn thành

Cao tốc Bắc Nam là dự án giao thông trọng điểm quốc gia, mang sứ mệnh kết nối các vùng kinh tế chủ lực, tạo đòn bẩy phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, câu hỏi "Cao tốc Bắc Nam khi nào xong?" vẫn đang được người dân và giới chuyên gia đặc biệt quan tâm. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết tiến độ cao tốc Bắc Nam, những thách thức trong quá trình thi công và dự kiến thời gian hoàn thành trong bài viết này.

Tổng quan thông tin dự án cao tốc Bắc Nam

Cao tốc Bắc Nam là một dự án giao thông trọng điểm mang tầm vóc quốc gia, được thiết kế để liên kết các tỉnh, thành phố từ Lạng Sơn đến Cà Mau. Với chiều dài gần 2.100km, tuyến đường này không chỉ rút ngắn khoảng cách giữa các vùng miền mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội và hạ tầng giao thông hiện đại trên cả nước.

Từ bản vẽ thiết kế ban đầu, dự án cao tốc Bắc – Nam đã dần trở thành hiện thực, tạo nên mạng lưới giao thông đường bộ hiện đại bậc nhất. Nhiều đoạn tuyến đã được hoàn thành và đưa vào sử dụng, trong khi các đoạn khác đang trong giai đoạn thi công hoặc chuẩn bị triển khai. Đây chính là bước tiến quan trọng giúp Việt Nam nâng cao năng lực hạ tầng và tăng cường kết nối liên vùng.

Tiến độ cao tốc Bắc Nam đến năm 2025 (Ảnh: Maison Office)

Cập nhật tiến độ cao tốc Bắc Nam 2024

Dự án xây dựng cao tốc Bắc Nam hiện đang được triển khai nhanh chóng với mục tiêu đưa vào hoạt động sớm. Tính đến tháng 07/2024, giai đoạn 1 đã giải ngân gần 2.700 tỷ đồng (đạt 40% kế hoạch), trong khi giai đoạn 2 đã giải ngân 16.765 tỷ đồng (đạt 55% kế hoạch), đảm bảo tiến độ theo yêu cầu.

Các tuyến cao tốc xây dựng trước năm 2017

• Bắc Giang - Lạng Sơn: Vận hành từ năm 2020.
• Hà Nội - Bắc Giang: Hoàn thành và thông xe năm 2016.
• Cầu Phù Đổng - Pháp Vân: Hoàn thành mở rộng vào tháng 05/2024.
• Pháp Vân - Cầu Giẽ: Thông xe năm 2018.
• Cầu Giẽ - Ninh Bình: Vận hành từ năm 2012.
• La Sơn - Túy Loan: Đoạn La Sơn - Hòa Liên đưa vào khai thác năm 2022; đoạn Hòa Liên - Túy Loan đang xây dựng.
• Đà Nẵng - Quảng Ngãi: Thông xe kỹ thuật năm 2018.
• TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây: Thông xe năm 2015.
• Bến Lức - Long Thành: Dự kiến hoàn thành tháng 09/2025.
• TPHCM - Trung Lương: Hoàn thành năm 2010.
• Trung Lương - Mỹ Thuận: Thông xe năm 2022.
• Mỹ Thuận - Cần Thơ: Vận hành từ năm 2023.

Các tuyến triển khai giai đoạn 2017 - 2020

• Mai Sơn - Quốc lộ 45: Dài 63.4km, khánh thành vào ngày 30/04/2023.
• Vĩnh Hảo - Phan Thiết: Dài 100.8km, hoàn thành tháng 06/2023.
• Phan Thiết - Dầu Giây: Dài 99km, thông xe ngày 29/04/2023.
• Cam Lộ - La Sơn: Dài 98.35km, khai thác từ ngày 31/12/2022.
• Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu: Khánh thành ngày 18/10/2023.
• Nha Trang - Cam Lâm: Thông xe ngày 19/05/2023.
• Diễn Châu - Bãi Vọt: Thông xe đoạn QL46 - Bãi Vọt ngày 29/06/2024.
• Cầu Mỹ Thuận 2: Khánh thành ngày 24/12/2023.

Quy hoạch từ năm 2021 - 2025

Tập trung xây dựng các tuyến:

• Hà Tĩnh - Quảng Bình - Quảng Trị
• Quảng Ngãi - Bình Định
• Bình Định - Nha Trang

Sau năm 2025, dự án sẽ hoàn thiện tuyến Cần Thơ - Cà Mau và toàn bộ trục cao tốc Bắc Nam (CT.01).

Bản đồ cao tốc Bắc Nam năm 2024 (Ảnh: Maison Office)

Những cột mốc quan trọng trong tiến độ cao tốc Bắc Nam

Ngày 21/01/2010, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 140/QĐ-TTg phê duyệt quy hoạch chi tiết đường cao tốc Bắc Nam phía Đông với tổng chiều dài khoảng 1.811km, được chia thành 16 tuyến cao tốc thành phần với quy mô từ 4 đến 8 làn xe. Tổng mức đầu tư cho dự án cao tốc dự kiến hơn 300.000 tỷ đồng và mục tiêu hoàn thành toàn bộ vào năm 2030.

Ngày 22/11/2017, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 52/2017/QH14, thống nhất chủ trương đầu tư xây dựng một số đoạn cao tốc thành phần thuộc tuyến Bắc Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020.

Đến ngày 30/09/2020, ba dự án cao tốc gồm Phan Thiết - Dầu Giây, Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Mai Sơn - Quốc lộ 45 chính thức được khởi công. Khi hoàn thành, ba tuyến này sẽ bổ sung thêm 260km vào mạng lưới cao tốc Bắc Nam.

Tháng 9/2021, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 1454/QĐ-TTg, phê duyệt quy hoạch mạng lưới đường bộ giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Theo kế hoạch, đến năm 2030, tuyến cao tốc Bắc Nam phía Đông sẽ đạt tổng chiều dài 2.063km.

Tháng 6/2024, 1.078km đường cao tốc đã hoàn thiện và đưa vào khai thác, trong khi 927km đang tiếp tục được thi công. Dự kiến, toàn bộ dự án cơ bản sẽ hoàn thành vào năm 2025.

Lễ khởi công các dự án thuộc tuyến cao tốc Bắc Nam 2020 (Ảnh: Maison Office)

Tiến độ cao tốc Bắc Nam thực tế hiện nay

Tại hội nghị tổng kết năm 2024 và triển khai nhiệm vụ năm 2025, Bộ Giao thông Vận tải đã đề ra mục tiêu hoàn thành 12 dự án thành phần thuộc cao tốc Bắc Nam. Điều này nhằm mục tiêu nối thông toàn tuyến cao tốc Bắc Nam phía đông. Đồng thời, Bộ cũng phối hợp với các địa phương để đạt mục tiêu khai thác 3.000km đường cao tốc trong năm tới.

Song song đó, Bộ đang đẩy nhanh việc thi công gần 170km đường Hồ Chí Minh, nhằm hoàn thiện tuyến đường từ Cao Bằng đến Cà Mau. Dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 cũng đang được tập trung triển khai.

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Trần Hồng Minh khẳng định, các dự án trọng điểm hiện đang đảm bảo tiến độ. Hưởng ứng phong trào thi đua “500 ngày đêm” hoàn thành 3.000 km cao tốc trước năm 2025, một số dự án từ Quảng Ngãi đến Khánh Hòa dự kiến vượt tiến độ từ 3 đến 6 tháng. 

Các dự án khác cũng được thi công liên tục “3 ca 4 kíp” để đảm bảo tiến độ. Dự kiến, cuối tháng 12, ngành giao thông sẽ giải ngân khoảng 60.200 tỷ đồng, tương đương 80% kế hoạch, phấn đấu đạt 95% vào cuối năm tài chính, nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước về tỷ lệ giải ngân.

Một đoạn cao tốc Vân Phong - Nha Trang (Nguồn: VnExpress)

Kế hoạch thi công cao tốc Bắc Nam năm 2025

Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 gồm 12 dự án thành phần, được lên kế hoạch hoàn thành theo ba mốc thời gian gắn với các dịp lễ lớn của đất nước: 30/4, 2/9 và 31/12/2025.

Cụ thể, vào dịp 30/4/2025, 4 dự án dự kiến hoàn thành gồm: Bãi Vọt - Hàm Nghi (35.28 km) và Hàm Nghi - Vũng Áng (54.2km) do Ban Quản lý dự án Thăng Long làm chủ đầu tư, Bùng - Vạn Ninh (49km) do Ban Quản lý dự án 6 chịu trách nhiệm.

Đến dịp 2/9/2025, 5 dự án khác dự kiến sẽ hoàn tất, bao gồm: Vũng Áng - Bùng (55km) do Ban Quản lý dự án 6 thực hiện, Vạn Ninh - Cam Lộ do Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh đầu tư, Hoài Nhơn - Quy Nhơn (70km) và Quy Nhơn - Chí Thạnh (61.7 km) đều do Ban Quản lý dự án 85 phụ trách, Chí Thạnh - Vân Phong (48km) do Ban Quản lý dự án 7 đảm nhận.

Cuối cùng, trước ngày 31/12/2025, 3 dự án sẽ hoàn thành, gồm: Quảng Ngãi - Hoài Nhơn (88km) do Ban Quản lý dự án 2 triển khai, Cần Thơ - Hậu Giang (37.65km) và Hậu Giang - Cà Mau (37.65km) do Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận phụ trách.

Theo Cục Quản lý đầu tư xây dựng (Bộ GTVT), trong khi một số dự án có khả năng hoàn thành hoặc vượt tiến độ, vẫn còn 8 dự án với tổng chiều dài 281km cần tháo gỡ các khó khăn như giải phóng mặt bằng, thiếu vật liệu xây dựng và đẩy mạnh thi công liên tục theo mô hình "3 ca, 4 kíp" để đảm bảo đúng thời hạn đề ra.

Về đường sắt, Bộ sẽ lập báo cáo nghiên cứu khả thi cho dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam, đồng thời xây dựng các nghị quyết và nghị định hướng dẫn cơ chế đặc thù đã được Quốc hội phê duyệt. Một số dự án khác như tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng dự kiến khởi công vào cuối năm 2025.

Các tuyến đường sắt khác như Hà Nội - Đồng Đăng, Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái, TP HCM - Cần Thơ, Biên Hòa - Vũng Tàu và Long Thành - Thủ Thiêm cũng sẽ được nghiên cứu đầu tư chi tiết. Bộ đồng thời rà soát và thúc đẩy các dự án chậm tiến độ, như tuyến Hà Nội - Yên Viên - Phả Lại - Cái Lân.

Những khó khăn còn tồn tại ảnh hưởng đến tiến độ cao tốc Bắc Nam

Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng chỉ ra các vấn đề cần giải quyết trong thực hiện dự án cao tốc Bắc Nam, như việc bàn giao mặt bằng chưa hoàn tất ở một số dự án trọng điểm, tiến độ xây dựng sân bay Long Thành còn chậm và nguồn cung cát tại đồng bằng sông Cửu Long chưa đáp ứng đủ nhu cầu. Ngoài ra, một số cao tốc đã đưa vào sử dụng nhưng hệ thống giám sát và trạm dừng nghỉ chưa đồng bộ, gây bất tiện cho người tham gia giao thông.

Những lợi ích khi tuyến cao tốc Bắc Nam hoàn thành

Tuyến cao tốc Bắc Nam được quy hoạch trở thành trục giao thông quan trọng, nối liền các vùng kinh tế trọng điểm trên toàn quốc. Dự án này hứa hẹn mang lại nhiều lợi ích thiết thực, bao gồm:

• Phát triển mạng lưới cao tốc quốc gia: Hình thành tuyến giao thông liên vùng, kết nối hiệu quả các khu kinh tế, khu công nghiệp và vùng sản xuất trọng yếu.
• Giảm áp lực cho Quốc lộ 1A: Góp phần rút ngắn thời gian di chuyển, giảm ùn tắc giao thông tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.
• Thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương: Tạo động lực thu hút đầu tư, phát triển các khu đô thị và khu công nghiệp mới dọc theo tuyến cao tốc.
• Cải thiện năng lực vận tải: Gia tăng khả năng vận chuyển hàng hóa và hành khách, giảm chi phí logistics, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế quốc gia.
• Liên kết giao thông quốc tế: Tăng cường kết nối với các tuyến đường quốc tế, hỗ trợ quá trình hội nhập kinh tế khu vực và toàn cầu.
• Sử dụng quỹ đất hiệu quả: Quy hoạch tuyến cao tốc một cách hoàn chỉnh nhằm hạn chế chi phí giải phóng mặt bằng, tối ưu hóa tài nguyên đất đai.
• Khuyến khích đầu tư trong nước: Tạo cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào các dự án trọng điểm, góp phần nâng cao năng lực xây dựng và phát triển hạ tầng.

Tuyến cao tốc Bắc Nam giúp thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội đất nước (Ảnh: Maison Office)

Không chỉ là một dự án giao thông trọng điểm, mà tuyến cao tốc Bắc Nam khi hoàn thiện còn là biểu tượng cho sự phát triển bền vững và hội nhập kinh tế của Việt Nam. Dù còn nhiều thách thức phía trước, nhưng với sự chỉ đạo sát sao từ Chính phủ và nỗ lực của các đơn vị thi công, dự án đang từng bước tiến gần hơn tới mốc hoàn thành.

Xem thêm

Cập nhật lộ trình hoàn thành dự án thành phần của cao tốc Bắc - Nam năm 2025

Dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam bao giờ khởi công?