Dự án đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng đang được đẩy nhanh tiến độ để khởi công vào năm 2025, mở ra hướng kết nối hạ tầng chiến lược giữa vùng biên giới Tây Bắc và khu vực cảng biển phía Bắc. Đây được xem là bước đi then chốt nhằm nâng cao năng lực vận chuyển và thúc đẩy liên kết vùng hiệu quả hơn.

Tuyên bố chính thức từ hội đàm cấp cao Việt - Trung về tuyến đường sắt chiến lược

Trong bối cảnh quan hệ Việt - Trung đang bước vào giai đoạn hợp tác chiến lược sâu rộng, dự án đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng nổi lên như một biểu tượng của quyết tâm chính trị và tầm nhìn kết nối hạ tầng liên vùng giữa hai quốc gia.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Lý Cường nhất trí thúc đẩy khởi công năm 2025

Ngày 27/5/2025, trong khuôn khổ Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 46 tại Kuala Lumpur (Malaysia), Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc Lý Cường đã có cuộc hội đàm quan trọng, trong đó nổi bật là tuyên bố chung về quyết tâm thúc đẩy dự án đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng khởi công trong năm 2025.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Lý Cường thống nhất khởi công đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng năm 2025 (Ảnh: Thanh Niên)

Đây là lần đầu tiên hai nhà lãnh đạo gặp mặt sau chuyến thăm lịch sử của Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến Việt Nam, đánh dấu một bước triển khai cụ thể các cam kết chiến lược cấp cao.

Tuyến đường sắt trở thành biểu tượng của hợp tác chiến lược

Tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng được cả hai bên xác định là hạ tầng kết nối liên vùng trọng yếu, tạo hành lang giao thông huyết mạch từ vùng biên giới Tây Bắc tới trung tâm chính trị - kinh tế Thủ đô và điểm cuối tại cụm cảng nước sâu Lạch Huyện, Hải Phòng.

Phía Việt Nam khẳng định ưu tiên cao nhất cho dự án này trong hợp tác hạ tầng với Trung Quốc, đồng thời đề nghị hỗ trợ tín dụng ưu đãi, công nghệ hiện đại và đào tạo nhân lực để đảm bảo tiến độ khởi công đúng mốc thời gian.

Đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng là biểu tượng hợp tác chiến lược Việt - Trung, được ưu tiên phát triển và hỗ trợ toàn diện (Ảnh: VOV)

Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường hoàn toàn nhất trí và nhấn mạnh rằng Chính phủ Trung Quốc sẽ phối hợp chặt chẽ với Việt Nam nhằm cụ thể hóa những định hướng chiến lược đã được lãnh đạo hai nước xác lập.

Đây là tín hiệu rõ ràng cho thấy tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng không chỉ là một dự án giao thông, mà còn là biểu tượng của sự tin cậy và phối hợp chiến lược ngày càng sâu rộng giữa hai quốc gia láng giềng.

Đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng: Hạ tầng chiến lược trong kết nối kinh tế khu vực

Tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng không chỉ là dự án hạ tầng giao thông trọng điểm mà còn là trụ cột quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế liên vùng và tăng cường hợp tác kinh tế Việt - Trung.

Thúc đẩy logistics xuyên biên giới và chuỗi cung ứng Việt - Trung

Với tổng chiều dài hơn 390 km, tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng không chỉ đóng vai trò là trục giao thông xuyên vùng Bắc Bộ, mà còn là mạch máu vận tải gắn kết hệ thống logistics giữa Việt Nam và Trung Quốc.

Nối liền điểm giao thương Lào Cai với cụm cảng Lạch Huyện - cửa ngõ hàng hải quốc tế của miền Bắc, tuyến đường sắt này sẽ tối ưu hóa thời gian vận chuyển hàng hóa, giảm chi phí logistics và nâng cao năng lực cạnh tranh trong khu vực.

Hướng tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng (Ảnh: Việt Nam Thời Báo)

Bên cạnh đó, tuyến đường sắt mới sẽ giúp tăng cường khả năng vận chuyển song phương, đặc biệt là các nhóm hàng nông sản, linh kiện công nghiệp và hàng tiêu dùng - những mặt hàng chiếm tỷ trọng lớn trong kim ngạch thương mại Việt - Trung.

Việc hình thành một hành lang vận tải đường sắt hiện đại là điều kiện cần thiết để hiện thực hóa mục tiêu thương mại cân bằng, hiệu quả và bền vững mà cả hai nước đang cùng theo đuổi.

Liên kết cảng biển - khu công nghiệp - vùng sản xuất: Tạo lực đẩy mới cho vùng kinh tế phía Bắc

Tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành mạng lưới kết nối đồng bộ giữa cảng biển, các khu công nghiệp trọng điểm và vùng sản xuất nông nghiệp - công nghiệp của miền Bắc.

Hạ tầng này không chỉ phục vụ vận tải quốc tế mà còn tối ưu hóa lưu thông nội địa, đặc biệt tại các tỉnh trung du và đồng bằng như Hải Dương, nơi tuyến đường đi qua với hệ thống ba nhà ga được bố trí chiến lược.

Tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng kết nối hiệu quả cảng biển và khu công nghiệp miền bắc (Ảnh: VnEconomy)

Với sự liên thông hiệu quả giữa trung tâm kinh tế nội địa và cảng cửa ngõ quốc tế, tuyến đường sắt hứa hẹn trở thành đòn bẩy phát triển mạnh mẽ cho hành lang kinh tế Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng, đồng thời góp phần thu hút đầu tư, phát triển các chuỗi cung ứng đa tầng và gia tăng giá trị trong sản xuất.

Đây là một bước tiến quan trọng để Việt Nam nâng cao vị thế trong mạng lưới giao thương khu vực và toàn cầu.

Khó khăn, kỳ vọng và bước đi tiếp theo để hiện thực hóa cam kết năm 2025

Để dự án đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng có thể được khởi công đúng tiến độ năm 2025, cần phải vượt qua nhiều thách thức đồng thời tận dụng sự hỗ trợ hiệu quả từ phía Trung Quốc nhằm hiện thực hóa kỳ vọng về một mạng lưới giao thông hiện đại, bền vững.

Khó khăn về vốn, kỹ thuật và công tác giải phóng mặt bằng

Mặc dù quyết tâm cao, việc triển khai dự án đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng gặp phải những thách thức không nhỏ về vốn đầu tư, công nghệ xây dựng và đặc biệt là công tác giải phóng mặt bằng.

Tỉnh Hải Dương, một trong những địa phương trọng điểm có tuyến đường đi qua, đã xác định cần thu hồi khoảng 188 ha đất, ảnh hưởng đến hơn 3.200 hộ dân, trong đó có 407 hộ phải tái định cư. Tổng kinh phí dự kiến cho công tác giải phóng mặt bằng lên đến gần 3.900 tỷ đồng.

Dự án đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng đối mặt thách thức về vốn và giải phóng mặt bằng (Ảnh: Công Luận)

Công tác đo đạc, kiểm đếm, xác minh nguồn gốc đất và rà soát các công trình hạ tầng như điện, nông nghiệp, giao thông đang được các địa phương khẩn trương hoàn thiện để đảm bảo tiến độ dự án. Ngoài ra, nguồn vật liệu san lấp phục vụ thi công dự án cũng đã được chuẩn bị kỹ lưỡng với trữ lượng lớn đá vôi, đất đá đồi và tro xỉ, sẵn sàng đáp ứng yêu cầu xây dựng.

Hỗ trợ từ Trung Quốc và kỳ vọng phát triển mạng lưới đường sắt hiện đại, bền vững

Chính phủ Trung Quốc đã cam kết cung cấp các khoản tín dụng ưu đãi, chuyển giao công nghệ tiên tiến cùng với việc đào tạo nguồn nhân lực nhằm hỗ trợ Việt Nam trong quá trình xây dựng và vận hành tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng.

Việt Nam kỳ vọng qua sự hợp tác này sẽ hình thành một mạng lưới đường sắt hiện đại, đồng bộ, vừa đáp ứng nhu cầu vận tải hành khách và hàng hóa, vừa góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế bền vững vùng Bắc Bộ.

Việc bố trí ba nhà ga chính tại tỉnh Hải Dương - Bình Giang, Hải Dương Nam và Tứ Kỳ - cũng được thiết kế đồng bộ với các khu công nghiệp, trung tâm logistics và mạng lưới giao thông hiện hữu, đảm bảo hiệu quả khai thác lâu dài cho toàn tuyến.

Đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng là dự án hạ tầng chiến lược quan trọng, mở ra cơ hội kết nối kinh tế liên vùng và quốc tế. Sự hợp tác chặt chẽ giữa Việt Nam và Trung Quốc cùng cam kết khắc phục khó khăn sẽ giúp dự án khởi công đúng tiến độ năm 2025. Đây là bước đệm quan trọng nâng cao năng lực vận tải và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững cho vùng phía Bắc.

Xem thêm

Tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành: Liên kết đô thị lõi với cửa ngõ hàng không quốc tế

VinSpeed của tỷ phú Phạm Nhật Vượng tham gia đầu tư đường sắt cao tốc Bắc - Nam 61 tỷ USD

Đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng được thúc đẩy khởi công năm 2025, mở lối hạ tầng chiến lược